Διαβητικό Πόδι

Τι σχέση έχει ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) με τα πόδια;

Άτομα με ΣΔ παρουσιάζουν αυξημένη νοσηρότητα (επιπλοκές) στα πόδια όπως αγγειοπάθεια δηλαδή  μειωμένη ή κακή κυκλοφορία αίματος στα πόδια, νευροπάθεια, δηλαδή απώλεια αίσθησης ή παραισθησίες στα πόδια (το άτομο νιώθει συνέχεια τα πόδια του κρύα ή ζεστά αλλά δεν είναι στην πραγματικότητα), έχει συνεχούς εντόνους πόνους ή νιώθει τα πόδια μουδιασμένα. Τέλος, άλλες επιπλοκές είναι τα έλκη (χρόνιες πληγές), οι μολύνσεις, η γάγγραινα αλλά και η πιο σοβαρή επιπλοκή, ο ακρωτηριασμός. Υπολογίζεται ότι 1 στα 3 άτομα με ΣΔ έχει Νευροπάθεια και 15 φόρες περισσότερες πιθανότητες να υποστεί ακρωτηριασμό στο πόδι.

Στατιστικά 20 – 25% των ατόμων με ΣΔ θα παρουσιάσουν έλκος στο πόδι ενώ κάθε 20 δευτερόλεπτα έχουμε ένα μη τραυματικό ακρωτηριασμό ποδιού κάπου στον κόσμο, λογω του ΣΔ.

Το σημαντικό είναι ότι οι επιπλοκές που προκαλεί ο ΣΔ στα πόδια είναι από τις πιο ανατρέψιμες σε σχέση με τις υπόλοιπες επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει και είναι γι αυτό το λόγο που είναι άκρος σημαντική η επένδυση στην πρόληψη.

H πρόληψη θα πρέπει να ξεκινά  με εξέταση του ποδιού από το Ποδίατρο / Ποδολόγο μόλις το άτομο διαγνωστεί με ΣΔ. Ακολουθεί η ταξινόμηση του ατόμου σε κατηγορία κίνδυνου (χαμηλού κινδύνου, σε κίνδυνο, υψηλού κινδύνου), που θα καθορίσει το σχέδιο δράσης αλλά και τη συχνότητα επίσκεψης του ατόμου στο Ποδίατρο / Ποδολόγο του για συστηματικό έλεγχο και φροντίδα των ποδιών του. Επίσης, είναι πολύ σημαντική η διαφώτιση των ατόμων με ΣΔ αλλά και των συγγενών ως προς τα μέτρα φροντίδας που θα πρέπει να ακολουθηθούν.

Η εξέταση συμπεριλαμβάνει τα ακόλουθα:

  • Ενδελεχής λήψη ιατρικού ιστορικού
  • Νευρολογική εξέταση για έλεγχο της αισθητικής ικανότητας των ποδιών
  • Αγγειολογική εξέταση για έλεγχο της κυκλοφορίας στα πόδια
  • Εξέταση της ποιότητας του δέρματος και των ονύχων που πιθανόν να χρίζουν ιατρικής φροντίδας
  • Εμβιομηχανική αξιολόγηση με χρήση πελματογράφου για εντοπισμό σημείων αυξημένης πίεσης που μπορεί να οδηγήσουν σε σκληροδερμία / κάλο και κατ’ επέκταση σε πληγή

Διαφώτιση του ασθενή ως προς το κατάλληλο τύπο υποδήματος που θα πρέπει να χρησιμοποιείται αλλά και τα μέτρα φροντίδας των ποδιών του

Ποια είναι τα μέτρα φροντίδας που θα πρέπει να ακολουθεί το άτομο με ΣΔ;

 Ο στόχος θα πρέπει να εστιάζεται στην μείωση των τραυματισμών του δέρματος που εύκολα και σύντομα μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση, γάγγραινα αλλά και ακρωτηριασμό.

Για να επιτύχει ο ασθενής το πιο πάνω στόχο, θα πρέπει να ακολουθει τα πιο κάτω μέτρα:

  1. καθημερινό πλύσιμο των ποδιών με χλιαρό νερό και σαπούνι
  2. ενδελεχή στέγνωμα κυρίως μεσοδακτύλια
  3. καθημερινό έλεγχο ειδικά στο πέλμα για τυχόν σκασίματα, εκδορές ή πληγές
  4. ενυδάτωση του δέρματος με ειδικά σκευάσματα εάν παρουσιάζεται ξηροδερμία
  5. κόψιμο των ονύχων σε ευθεία γραμμή και όχι βαθιά στις άκρες
  6. αποφυγή βάδισης με γυμνό πόδι
  7. αποφυγή έκθεσης των ποδιών κοντά σε θερμάστρες
  8. χρήση κατάλληλου ευρύχωρου (κυρίως στο μέρος των δακτύλων) υποδήματος αλλά και ορθοπεδικών πάτων για μείωση του τραύματος στο δέρμα
  9. έλεγχος στο εσωτερικό του υποδήματος για τυχόν παρουσία ξένου αντικείμενου
  10. τακτικό έλεγχο των ποδιών από Ποδίατρο  / Ποδολόγο

Ποιος ο ρόλος του Ποδίατρου / Ποδολόγου

Ο ρόλος του Ποδίατρου / Ποδολόγου είναι καταλυτικός γιατί μπορεί τα πρώτα συμπτώματα του ΣΔ να εμφανιστούν στα πόδια!

Επίσης, μπορεί ο Ποδίατρος / Ποδολόγος να παρέχει τη μόνη εφικτή θεραπεία στα πόδια από τα υπόλοιπα μέλη της πολυθεματικής ομάδας διαχείρισης του ατόμου με ΣΔ, ενώ μελέτες έδειξαν ότι η συμβολή του Ποδίατρου / Ποδολόγου σε ομάδα διαβητικού ποδιού μπορεί να μειώσει μέχρι και 50% τους ακρωτηριασμούς στα πόδια ατόμων με ΣΔ.

Από μόνος του όμως δεν μπορεί να φέρει εις πέρας τα καλύτερα αποτελέσματα ως προς την αντιμετώπιση και πρόληψη των επιπλοκών του ΣΔ, γι αυτό η άψογη συνεργασία όλων των μελών της ομάδας που θα πρέπει να απαρτίζεται από Διαβητολόγο/Ενδοκρινολόγο, νοσηλευτή ειδικευμένο σε θέματα Διαβήτη, κλινικό διαιτολόγο και οφθαλμίατρο, συμπεριλαμβανομένου και του ατόμου με ΣΔ, είναι που θα μπορέσει να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα για μια άριστη ποιότητας ζωής του ατόμου με ΣΔ αλλά και της οικογένειας του.